De geschiedenis van Murano glas, Venetië Murano

Ongeveer 1500 jaar geleden begon het avontuur van het Venetiaanse glas.

Glasblazers uit Aquileia, Italië, ontsnapten aan barbaarse aanvallen tijdens het Romeinse Rijk, door naar de Venetiaanse lagune te reizen. Later voegden glasblazers uit Byzantium en het Midden-Oosten hun talenten toe aan de stad. Glas werd gebruikt in openbare badhuizen en zorgde voor licht en vreugde. Langzaam kwamen er meer toepassingen, zoals kralen, mozaïeken, sieraden, spiegels en ramen. Maar alleen de rijken konden zich deze luxe veroorloven, want glas was toen erg kostbaar.

Het straatbeeld van Murano Venetië eiland wordt vaak gekenmerkt door kanalen. Rond de achtste eeuw was Venetië een toonaangevende plek voor glasproductie, en tegen het einde van de 13e eeuw was het zelfs de belangrijkste industrie. Een Gilde van Glasblazers werd opgericht om de industrie te reguleren. Maar het Gilde had dubieuze motieven. Het riep op tot een wet waarbij alle glasblazers van Venetië naar het eiland Murano moesten verhuizen. Bang voor brand in de houten gebouwen van overbevolkt Venetië, wilden ze de ovens van de glasblazers buiten de stad houden.

Daarom werd in 1291 besloten dat alle glasblazers die in Venetië woonden, moesten verhuizen naar Murano, een groep van zeven kleine eilanden verbonden door bruggen. Door de vakmensen op Murano te isoleren, konden hun vaardigheden en geheimen eeuwenlang gedijen. Dit maakte Murano het paradijs voor glasblazers dat het vandaag nog steeds is.

Het is interessant op te merken dat niet alle geschiedkundigen geloven dat de glaskunstenaars naar Murano werden verplaatst om Venetië te beschermen tegen brand. Velen denken dat het ware doel van deze wet was om hen te isoleren, zodat ze hun handelsgeheimen niet konden delen. 

De ambachtslieden werden niet alleen verbannen naar Murano, maar in 1295 werd een wet aangenomen die hen verbood het eiland te verlaten. Ondanks deze beperkingen werden ze beschouwd als vooraanstaande burgers van het eiland. Ze mochten zwaarden dragen, werden beschermd door de Venetiaanse staat, werkten niet in de zomer en hun dochters trouwden met de rijkste families in Venetië.

Dankzij deze isolatie kon het vak evolueren, met veel innovaties en technieken die hun oorsprong vonden in Murano. In de vijftiende eeuw was Murano bekend om cristallo, een fijn, bijna doorschijnend glas, en lattimo, een melkachtig glas. In latere tijd stond het eiland bekend om zijn spiegels, kroonluchters, glazen kralen, glasjuwelen en nog veel meer. In 1450 betekende een technologische revolutie het einde van de middeleeuwen en het begin van een renaissance. Angelo Barovier, een glaskunstenaar, ontdekte hoe onzuiverheden uit soda-as konden worden verwijderd om helder glas te maken. De geheimen die voortkwamen uit het werk van families zoals de familie Barovier werden gekoesterd als schatten. Vader in glasblazersfamilies gaven hun zwaar bewaakte glasbereidingsrecepten door aan hun zoons.

In de 17e eeuw ging het minder goed met Murano glas, vooral na de verovering van Venetië door Napoleon in 1797. Napoleon schafte alle gilden af, inclusief het Gilde van Glasblazers. Tegen 1820 waren bijna de helft van de 24 ovens die er in 1800 waren, gesloten. Slechts vijf ovens produceerden nog geblazen glas. 

Maar in de loop der jaren herstelde de industrie zich en werden nieuwe, prestigieuze bedrijven opgericht. De glasambachtslieden van Murano begonnen ook diensten aan te bieden om oude Venetiaanse mozaïeken te herstellen, waaronder die in de basiliek van St. Marcus. Na eeuwen van geschiedenis en vele uitdagingen zijn de eilanden die Murano vormen vandaag nog steeds synoniem met glas, en de glasblazers worden nog steeds hoog geëerd.

Klik hier om de eeuwenoude mozaïek techniek in een halsketting te bewonderen.